Veldwerk Erfgoed Gezocht Elspeterheide en gemeente Arnhem

Tussen 15 en 26 november zijn vrijwilligers en studenten archeologie van de Universiteit Leiden weer twee weken enthousiast bezig geweest om potentiële grafheuvels te onderzoeken. Deze zijn bij het speuren op hoogtekaarten door vrijwilligers van het project Erfgoed Gezocht ontdekt. Ondanks de oplopende besmettingen kon het veldwerk door dagelijkse zelftesten en de (soms zeer) frisse natuurlijke ventilatie veilig worden uitgevoerd.

Gemeente Arnhem

Tussen 15 en 19 november waren we te gast in de gemeente Arnhem waar we op landgoed Warnsborn en in de omgeving van Schaarsbergen in vijf dagen meer dan 60 heuvels hebben onderzocht. Verreweg de meeste bleken geen grafheuvels te zijn maar natuurlijke stuifduinen. Dit was niet geheel onverwacht. Op basis van het grote aantal heuvels, die overigens aan alle uiterlijke kenmerken van grafheuvels voldoen, was het aannemelijk dat dit een natuurlijk verschijnsel is. De conclusie dat dit type heuvels stuifduinen zijn, is zeer waardevol voor de interpretatie van gebieden met vergelijkbare structuren die in deze steekproef niet onderzocht konden worden.

Op Landgoed Warnsborn zijn in de nabijheid van de al bekende grafheuvels twee nieuwe grafheuvels ontdekt. Al in 1947 en 1948 zijn enkele van de grafheuvels op Warnsborn opgegraven. Het is erg leuk om 75 jaar na dit onderzoek hier nog nieuwe structuren aan toe te kunnen voegen. Wilt u meer weten over de opgravingen van de Warnsborn grafheuvels in 1947 en 1948? Em. Prof. dr. L.P. Louwe Kooijmans schreef er recent een zeer compleet en toegankelijk artikel over.

Elspeterheide

In de tweede week van het booronderzoek is opnieuw een deel van de Noord-Veluwe onderzocht. Ditmaal de Elspeterheide in de gemeente Nunspeet. Ook hier werd een groot aantal heuvels onderzocht, bijna 60 potentiële grafheuvels werden bekeken. Dit gebied kent een totaal andere ontstaansgeschiedenis dan het gebied rond Schaarsbergen of de stuwwal waar het Speulder- en Sprielderbos op ligt. De ondergrond bestaat op de Elspeterheide uit smeltwaterglooiingen ontstaan in de laatste ijstijd. Hierdoor bleken veel heuvels uit grindafzettingen te bestaan. Toch zijn op en tussen deze glooiingen verschillende grafheuvels aangetroffen. De meest bijzondere vondst is een rijtje van vier grafheuvels die samen een perfecte lijn vormen. De grafheuvels zijn zo laag dat ze in het veld vrijwel niet te zien zijn. In het boorprofiel zijn ze echter goed te herkennen. Ze blijken zo goed bewaard te zijn, dat resten van de plaggenstructuur waaruit de grafheuvel is opgebouwd, nog te zien waren.

In januari mee op veldwerk?

In januari gaan we opnieuw twee weken aan de slag met booronderzoek op de Noord-Veluwe. Van 10 januari t/m 14 januari werken we in de omgeving Vierhouten. De week erna gaan we op verschillende locaties aan de slag: Heerde/Epe, Ermelo, Leuvenumsebos en Staverden/Speulderveld. Wilt u in januari mee op veldwerk? Dan kunt u zich tot donderdag 13 januari aanmelden via het aanmeldformulier.

Dit onderzoek is mogelijk door financiering van het Cultuur- en Erfgoedpact Noord Veluwe, het Fonds voor Cultuurparticipatie en een opdracht van de Gemeente Arnhem. Onze dank gaat uit naar Geldersch Landschap en Kasteelen, Gemeente Arnhem en Gemeente Nunspeet voor de toestemming dit onderzoek binnen de natuurgebieden binnen hun beheer uit te voeren en naar regio/gemeente archeologen Maarten Wispelwey (o.a. Nunspeet) en Cynthia Nicholson (Arnhem) voor hun begeleiding en enthousiaste deelname.

^{Afbeelding bovenaan: Twee boorteams aan het werk op de Elspeterheide}