Immaterieel erfgoed
Tradities, streektaal en ambachten geven kleur aan Gelderland en zorgen voor een gevoel van identiteit en continuïteit. Denk aan bekende tradities als de bloemen- en fruitcorso’s of de Nijmeegse Vierdaagse, maar ook minder bekende tradities zoals het Doesburgse papierscheppen en het Grolse Wanten breien.
Tradities, streektaal en ambachten geven kleur aan Gelderland en zorgen voor een gevoel van identiteit en continuïteit. Denk aan bekende tradities als de bloemen- en fruitcorso’s of de Nijmeegse Vierdaagse, maar ook minder bekende tradities zoals het Doesburgse papierscheppen en het Grolse Wanten breien.
Wanneer is iets immaterieel erfgoed?
Immaterieel erfgoed zijn gewoontes, kennis en praktijken van vandaag, die mensen van vroeger hebben gekregen en willen doorgeven aan toekomstige generaties. En naarmate tijden veranderen, verandert immaterieel erfgoed mee. Zie deze korte animatie:
Wanneer is iets immaterieel erfgoed en wanneer niet? Dat bepalen de beoefenaars van immaterieel erfgoed zelf. Zij geven waarde aan hun tradities en zetten zich in om deze door te geven. Erfgoed Gelderland zet zich in voor alle soorten immaterieel erfgoed in Gelderland; het maakt niet uit of deze in de provincie is ontstaan of daarbuiten.
Wat doet Erfgoed Gelderland voor immaterieel erfgoed?
Erfgoed Gelderland zet zich in om immaterieel erfgoed in Gelderland meer zichtbaar te maken en – waar mogelijk – ondersteuning te bieden. Dit doen wij bijvoorbeeld door betrokken partijen en vrijwilligers met elkaar te verbinden via het landelijke platform Erfgoedvrijwilliger.nl. We werken daarbij samen met landelijke partners, zoals het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en alle andere provinciale erfgoedhuizen, verenigd in Stichting OPEN.
We bieden informatie over zaken die een rol spelen bij immaterieel erfgoed, zoals fondsen en subsidies, de nieuwe omgevingswet, het vertellen van verhalen, het werven van nieuwe mensen en tips over samenwerken. Samen met onze partnerorganisaties organiseren we netwerkbijeenkomsten voor het uitwisselen van ervaringen, inspiratie en persoonlijk contact.
Immaterieel erfgoed in Gelderland
Hieronder zie je enkele voorbeelden van immaterieel erfgoed in Gelderland uit de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. De inventaris is te vinden op de website van KIEN en geeft een overzicht van beoefenaars van immaterieel erfgoed die een borgingsplan hebben gemaakt en zich actief inzetten voor de toekomst van hun erfgoed.
Naar de inventaris >
Laat je daarnaast inspireren door de 148 verhalen op mijnGelderland.nl die vertellen over tradities en gebruiken in Gelderland. Staat jouw immaterieel erfgoed er al bij?
Naar mijngelderland.nl >
Midwinterhoornblazen in Gelderland
De midwinterhoorn is een lange, lichtgebogen, houten hoorn met een lengte tussen de 120 en 150 centimeter. De hoorns worden ofwel aan elkaar gelijmd (droge hoorn) of in water gehangen, waardoor de twee houten helften opzwellen en naadloos op elkaar passen en de naden hermetisch worden afgesloten (natte hoorn). Aan de hoorn is een uitneembaar mondstuk bevestigd, de hap, dat gemaakt wordt van vlierhout.
De Nijmeegse Vierdaagse
Nijmegen en de 4Daagse, officieel de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen, horen bij elkaar. Het grote wandelevenement start ieder jaar op de derde dinsdag van juli. Deelnemers moeten vier dagen achtereen reglementair bepaalde afstanden wandelen: 30, 40 of 50 kilometer. Iedere dag is er een andere route door de omgeving van Nijmegen, die start en eindigt in de stad.
Traditie van de Tielsche kermiskoek
De Tielsche kermiskoek wordt alleen in de derde week van oktober tijdens de Tielse najaarskermis verkocht. Het is een ambachtelijk gemaakte, luxe ontbijtkoek met een fijne kruidensmaak. Er zijn varianten verkrijgbaar met kandij en gember. De koeken zijn altijd gezoet met zuivere bijenhoning die in de omgeving van Tiel is geproduceerd. Een kermiskoek koopt men niet om zelf op te eten, maar om aan iemand te schenken.
Maak jij je sterk voor (jouw) immaterieel erfgoed?
Maak je erfgoed zichtbaar en schrijf jouw culturele activiteit in bij het landelijke Netwerk Immaterieel Erfgoed. Daarmee laat je zien dat je je activiteit erkent als immaterieel erfgoed en help je mee het immaterieel erfgoed in Gelderland zichtbaar te maken. Je maakt jezelf daarmee ook een steviger gesprekspartner voor bijvoorbeeld je gemeente, mogelijke subsidiegevers, geïnteresseerde vrijwilligers en publiek. Lees op de site van KIEN meer over het Netwerk Immaterieel Erfgoed.
In de nieuwsbrief van Erfgoed Gelderland besteden we regelmatig aandacht aan het onderwerp immaterieel erfgoed. Meld je aan voor onze nieuwsbrief helemaal onderaan deze pagina en blijf op de hoogte van onze cursussen en activiteiten. Heb je een specifieke vraag of behoefte aan advies? Dan kun je contact opnemen met Lian van der Zon. Als participatiecoach en immaterieel erfgoedcoach denkt zij graag mee over jullie actuele vraagstukken.
Meer weten?
