Immaterieel erfgoed
Gelderland is een provincie vol verhalen, tradities en ambachten. Dit immateriële erfgoed leeft in onder andere dans, muziek, feesten, gebruiken en kennis die gemeenschappen verbinden en identiteiten versterken. Van de klanken van midwinterhoorns en dialecten tot ambachtelijk smeden, bijzondere herdenkingstradities en eeuwenoude recepten. De beoefenaars geven kleur aan de provincie, en laten haar veelzijdigheid zien.
Immaterieel erfgoed leeft. Mensen beoefenen, vieren, spreken en delen hun erfgoed op allerlei manieren. Het is belangrijk voor identiteit en iets dat je graag doorgeeft aan anderen. Maar wanneer is iets wel of geen immaterieel erfgoed? Daar is geen eenvoudig antwoord op te geven. De beoefenaars bepalen wat hun erfgoed is. Als mensen hun gebruiken of tradities belangrijk vinden en willen voortzetten, dan zien wij het ook als immaterieel erfgoed.
Immaterieel erfgoed in Gelderland
Wat zijn voorbeelden van immaterieel erfgoed? Je kunt bijvoorbeeld denken aan ambachten, streektalen, muziek, volksfeesten en recepten. Maar er is nog veel meer. De provincie Gelderland kent veel erfgoedgemeenschappen die allen een eigen deel van de geschiedenis vertellen, bewaren en doorgeven. Veel hebben we nog niet in scherp in beeld. Ben of ken jij een Gelderse immaterieel erfgoedbeoefenaar? En zou je graag willen praten over jouw erfgoed? We maken graag kennis met je. Neem contact met ons op via info@erfgoedgelderland.nl.
Landelijke inventaris
Een paar bekende voorbeelden van immaterieel erfgoed zijn de Nijmeegse Vierdaagse, Bloemencorso’s, Midwinterhoornspelers, Keti Koti verenigingen, Indische eettradities, ambachten, het vroegere boerenleven en nog veel meer. Dit erfgoed kan je écht beleven, ga vooral ook langs bij de beoefenaars en doe met ze mee. De inventaris Immaterieel Erfgoed op de website van KIEN en geeft een overzicht van beoefenaars van immaterieel erfgoed die een borgingsplan hebben gemaakt en zich actief inzetten voor de toekomst van hun erfgoed.
Wat doet Erfgoed Gelderland?
Erfgoed Gelderland zet zich in om immaterieel erfgoed in Gelderland meer zichtbaar te maken en – waar mogelijk – ondersteuning te bieden. We werken daarbij samen met landelijke partners, zoals het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en alle andere provinciale erfgoedhuizen, verenigd in Stichting OPEN.
Samenwerking
We houden ons al een aantal jaar bezig met immaterieel erfgoed. Samen met andere provinciale erfgoedhuizen (Stichting OPEN) delen we kennis met elkaar en werken we nauw samen met het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN). Deze samenwerking noemen we ‘Samen Verder’. Samen met onze partnerorganisaties organiseren we netwerkbijeenkomsten voor het uitwisselen van ervaringen, inspiratie en persoonlijk contact.
Advies
Ben jij huisvester of beoefenaar van immaterieel erfgoed? Neem gerust contact met ons op voor advies. We denken graag mee met je plannen of vraagstukken. We bieden informatie over zaken die een rol spelen bij immaterieel erfgoed, zoals fondsen en subsidies, de omgevingswet, het vertellen van verhalen, het werven van nieuwe mensen en tips over samenwerken.
Scholing
We organiseren geregeld workshops en cursussen over het vertellen van verhalen, het opzetten van oral history interviews en het presenteren van (immaterieel) erfgoed voor het publiek. Neem een kijkje op ons huidige scholingsaanbod voor een overzicht van de actuele trainingen.
Oral history
Oral history legt persoonlijke herinneringen aan het verleden vast door middel van interviews. De verhalen die hieruit voortkomen vertellen de menselijke kant van de geschiedenis. Het is een waardevolle methode voor het documenteren van immateriële erfgoedpraktijken en de betekenis ervan voor de beoefenaars. Lees ook meer over oral history op onze projectpagina.
Onderzoek
Om erachter te komen hoe we het erfgoedveld beter kunnen ondersteunen in het bewaren en doorgeven van immaterieel erfgoed, startte Erfgoed Gelderland in het najaar van 2024 een onderzoek. We vroegen hierbij om input uit het erfgoedveld. Het resultaat: een adviesrapport waar Erfgoed Gelderland de komende periode mee aan de slag zal gaan. Meer informatie over dit onderzoek vind je in dit nieuwsbericht. Van een van de interviews uit het onderzoek, met Stichting Indisch Erfgoed, is een artikel gemaakt. Het artikel kun je teruglezen op erfgoedvrijwilliger.nl.
Verhalen verzamelen
Op mijnGelderland.nl verzamelen we de verhalen over immaterieel erfgoed, waaronder afkomstig uit het project: ‘Een wagen vol verhalen’. Dit was een initiatief van Erfgoed Gelderland en Omroep Gelderland. Het project is afgerond, maar de verhalen zijn nog wel online terug te lezen via de special Wagen vol Verhalen op mijnGelderland.
Omroep Gelderland maakte een een serie bij de Wagen vol Verhalen. De afleveringen kun je hier terugkijken.
Aanvullende informatie
Ben je beheerder van immaterieel erfgoed? Wellicht zijn deze linkjes nog interessant:
- Je kunt jouw immaterieel erfgoed ook zichtbaar maken door jouw activiteit in te schrijven bij het landelijke Netwerk Immaterieel Erfgoed. Lees op de site van KIEN meer over het Netwerk Immaterieel Erfgoed.
- Zoek je vrijwilligers voor jouw (immaterieel) erfgoed, of wil je graag vrijwilliger worden bij een erfgoedgemeenschap of -organisatie die zich richt op immateriële erfgoedpraktijken? Op https://www.erfgoedvrijwilliger.nl/ kan je vacatures plaatsen en vinden.
- In de nieuwsbrief van Erfgoed Gelderland besteden we regelmatig aandacht aan het onderwerp immaterieel erfgoed. Meld je aan voor onze nieuwsbrief onderaan deze pagina en blijf op de hoogte van onze cursussen en activiteiten.
Heb je een specifieke vraag of behoefte aan advies? Dan kun je contact opnemen met Lian van der Zon. Als participatiecoach en immaterieel erfgoedcoach denkt zij graag mee over jullie actuele vraagstukken.
Meer weten?
