Voortgang Sporen van Slavernijverleden in Gelderland

Voor het project Sporen van Slavernijverleden in Gelderland verschijnen er elke maand nieuwe sporen op ons publieksplatform mijnGelderland. De beschreven sporen zijn het resultaat van een onderzoek naar het koloniaal- en slavernijverleden van Gelderland, waarin Erfgoed Gelderland een initiërende en faciliterende rol speelt. U kunt alle sporen hier teruglezen.

Gecompenseerden in Gelderland

Een aantal van de recente sporen van slavernijverleden in Gelderland is onderdeel van de reeks verhalen over gecompenseerden in Gelderland. Gecompenseerden zijn slaveneigenaren die een financiële compensatie van de overheid kregen na de afschaffing van de slavernij. Over dit onderwerp organiseerde Erfgoed Gelderland een lunchlezing afgelopen zomer. Deze lezing kunt u hier online terugkijken. De twee meest recente sporen op de website gaan over zulke gecompenseerden: de eigenaren van Suikerplantage Dijkveld (deel 1 & deel 2) en Joost baron Taets van Amerongen, aandeelhouder van een plantage in Suriname.

Meer sporen op mijnGelderland

Naast verhalen over gecompenseerden vindt u op mijnGelderland een korte driedelige serie over de aquarellen op kasteel Middachten. De drie aquarellen zijn geschilderd door de Duitse schilderes Louise van Panhuys (1763-1844). Deze schilderijen zijn van onschatbare waarde voor onze beeldvorming van Paramaribo. Welke verhalen zitten er in deze aquarellen besloten? U leest het hier.

Ook vindt u op mijnGelderland het verhaal Emma Hooghwinkel. In het kader van haar onderzoeksstage bij Erfgoed Gelderland schreef zij over de buitenplaats Djoerang in Zoelen en de Nopal-plantages van Catharinus Johannes Hasselman (1818-1875). De Hasselmans presenteren zichzelf als eerlijke, hardwerkende zakenmannen die het beste voorhebben met de Javanen, maar zat er ook een keerzijde aan hun onderneming? Lees hier het verhaal van Emma over Djoerang.

Schitterende schaduw

Het sporenonderzoek is tevens de basis voor de muziek- & danstheaterproductie ‘Schitterende Schaduw’ door Stichting Reframing HERstory Art Foundation. Initiatiefneemster Farida Nabibaks baseert zich voor de productie op historische feiten, objecten en persoonlijke verhalen uit het onderzoek. Zo fungeerde een reeks sporen als basis voor de voorstelling ANNA op 2 oktober in Theater aan de Rijn. Deze voorstelling beschreef de geschiedenis van Anna van Vossenburg, een zwarte vrouw geboren op een plantage in Suriname. Zij verhuisde later naar Arnhem.

Op zaterdag 30 oktober 2021 presenteerde Stichting Reframing HERstory de voorstelling ‘Schitterende Schaduw’ op kasteel Cannenburch. Dineke Stam, één van de onderzoekers, schreef een terugblik naar deze voorstelling. Zij schreef hierover onder meer het volgende:

‘De hele vloer was voor de gelegenheid bedekt met een dik wit plastic. Op dit podium dansten en zongen vijf volwassenen en een jongen, met muzikale begeleiding. De liederen gezongen in het Duits met veel christelijke woorden zetten een sterke associatie neer tussen slavernij, macht, welvaart, religie en klassieke muziek. Het schijnbaar vrolijke ritmische Surinaamse kinderliedje Faya Siton ‘Non bron me so’ transformeerde naar een dreigende gewelddadige drumslag. De dans op deze muziek werkte enorm goed samen met de kostuums in de historische omgeving. Het was een bijzonder indrukwekkende en intense ervaring. Initiator, regisseur, choreograaf én danser Nabibaks heeft een indrukwekkend team van dansers, musici en producenten bij elkaar gebracht.‘

Bijeenkomsten en onderzoek

Naast de voorstelling en het sporenonderzoek gebeurde er afgelopen jaar nog meer binnen en omtrent het project Sporen van het Slavernijverleden in Gelderland.  Zo werden er diverse lunchlezingen georganiseerd en sprak projectleider Else Gootjes op verschillende bijeenkomsten over het project. Bovendien publiceerde de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) de handreiking ‘Onderzoek naar sporen van slavernij en het koloniale verleden in de collectieregistratie’. Dit is bedoeld als handvat voor musea en andere organisaties die een onderzoek willen starten naar connecties tussen hun eigen collecties en het slavernijverleden en kolonialisme. De handreiking van het RCE is tot stand gekomen in samenwerking met Erfgoed Gelderland, Erfgoedcentrum Rozet, het Nederlands Tegelmuseum en Paleis Het Loo. Else Gootjes van Erfgoed Gelderland is coauteur. Lees hier de RCE Handreiking online.

Meer informatie

Hebt u vragen of wilt u meer weten over dit project? Bekijk deze pagina en houd onze berichtgeving hierover in de gaten, of neemt contact op met Else Gootjes.