Van object naar verhaal | Een terugblik op de Kennisdag ‘Vrijwilligers langs de Limes’

Afgelopen donderdag 24 oktober vond de kennisdag plaats ‘Vrijwilligers lang de Limes’ in Arnhem. Met de deelnemers spraken we over de laatste ontwikkelingen in het Romeinse erfgoedveld. Ook keken we aan de hand van een workshop hoe je van een object – of het nu gaat om een potscherf, Romeinse zuil of grafkist – een verhaal kan vertellen. Een korte terugblik naar deze dag.

De kennisdag ‘Vrijwilligers langs de Limes’ is bedoeld voor vrijwilligers, medewerkers, gidsen, educatoren, rondleiders en leden van historische verenigingen – kortom alle mensen die graag het Romeinse verhaal van hun regio naar het publiek willen brengen. Op deze dag bespreken we de laatste updates uit het Romeinse erfgoedveld. We blikken terug op belangrijke ontwikkelingen in de erfgoedsector en kijken vooruit naar kansen en mogelijkheden om het Romeinse verhaal nog beter te kunnen vertellen. Medeorganisator van de kennisdag Marieke van Bommel kijkt terug op deze dag: ‘Het was een inspirerende middag met uiteenlopende presentaties die de diversiteit van het Romeinse erfgoedveld mooi in beeld brachten.’ We lopen hier in vogelvlucht de onderwerpen langs die tijdens de kennisdag aan bod kwamen.

Masterplan Romeins Verleden

De kennisdag begon met een presentatie van beleidsadviseur archeologie van gemeente Nijmegen, Ilona Haas. Zij vertelde meer over het recentelijk verschenen Masterplan Romeins Verleden. Dit masterplan is een initiatief van de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen en richt zich op het beleefbaar en toegankelijk maken van het Romeinse verleden. Het doel van dit masterplan is om Nijmegen als dé Romeinse hoofdstad van Nederland te presenteren en de provincie Gelderland als dé Romeinse randstad. Welke bouwstenen zijn daarvoor nodig? En welk verhaal wil je dan vertellen? Antwoorden op deze vragen en meer komen in het masterplan aan bod. Ben je geïnteresseerd in het Masterplan Romeins Verleden en wil je graag meer weten? Je kunt het plan online lezen of downloaden op de website van gemeente Nijmegen via deze link.

Wie was de Loden Lady?

In de daaropvolgende presentatie vertelde archeoloog Joep Hendriks meer over het onderzoek naar de beroemde Loden Lady uit Nijmegen en de opgravingswerkzaamheden op de Burchtstraat – de plek waar haar graf werd gevonden. Rondom deze vrouw uit de Romeinse tijd zijn er nog veel vragen en onzekerheden: Waarom was haar kist zo groot? Wie was zij? Een invloedrijke vrouw van adel? Of misschien toch een dienstmeid? Door nieuw DNA-onderzoek en een analyse van de archeologische verslaglegging aan het begin van deze eeuw, zijn er nieuwe hypotheses en nieuwe vragen naar boven gekomen. De Loden Lady blijft tot de verbeelding spreken. Het Valkhof Museum riep daarom ook een wedstrijd uit, waarbij het publiek een verhaal of gedicht kon insturen waarin deze mysterieuze vrouw centraal stond. Je kunt de verhalen hier teruglezen.

Van object naar verhaal – een workshop

De deelnemers konden ook een workshop volgen: ‘Van object naar verhaal’. Hoe vertalen we Romeinse collectiestukken naar boeiende verhalen die bezoekers echt aanspreken? En hoe bouw je zo’n verhaal op? Na een introductie in de verschillende manieren van storytelling, gepresenteerd door Lian van der Zon van Erfgoed Gelderland, stelden de deelnemers zelf een verhaal op (uiteraard over de Romeinse geschiedenis). De deelnemers werden in groepen verdeeld. Elke groep verzon vervolgens een verhaal dat paste bij een van de vier zijden van de Nijmeegse Godenpijler.

Kijkje in het Platform Romeins Verleden

Na de workshop vertelde Marieke van Bommel meer over het aankomende Platform Romeins Verleden. Al geruime tijd is er de wens, ook vanuit het Romeinennetwerk, om online een plek in te richten waar alles omtrent de Romeinse geschiedenis terug te vinden is. Provincie Gelderland en de Groene Metropoolregio gaven vervolgens de opdracht om een een nieuw digitaal platform te ontwikkelen dat deze geschiedenis in kaart brengt. Op dat online platform komt binnenkort alles omtrent het Romeinse verleden, gerelateerde projecten en betrokken organisaties samen. Dit betreft niet alleen archeologische vindplaatsen, maar ook visualisaties en organisaties die het Romeinse verleden zichtbaar maken. De hele provincie wordt daarbij betrokken. Voor het vullen van dit platform worden er regiobijeenkomsten georganiseerd, om informatie uit het veld op te halen. Wat voor Romeinse geschiedenis zit er allemaal in de regio? Er zijn inmiddels regiobijeenkomsten geweest in het Rivierenland en op de Veluwe. Op 7 november volgt een regiobijeenkomst in de Liemers en de Achterhoek. Ben je geïnteresseerd om deel te nemen aan deze bijeenkomst en zo bij te dragen aan het Platform Romeins Verleden? Stuur dan een e-mail aan Marieke van Bommel (m.vanbommel@erfgoedgelderland.nl). Meer weten over het aankomende Platform Romeins Verleden? Lees dan het interview met Marieke van Bommel en Roel Kramer.

Inspiratie uit het veld

Gedurende de kennisdag werden de laatste ontwikkelingen gedeeld binnen het Romeinse erfgoedveld, ook van de provincies Zuid-Holland en Utrecht. Verschillende deelnemers vertelden wat zij op dit moment doen om het Romeinse verleden in hun regio of op hun erfgoedlocatie zichtbaar te maken voor het publiek. Zo is het Liemers Museum bezig om het verhaal van de Romeinen in de Liemers te integreren in de vaste presentatie van het museum. Benieuwd naar het Liemers Museum? Tijdens de Limesdag kunnen de deelnemers alvast een indruk krijgen van de nieuwe presentatie. Ook bij de Bastei – zo vertelde een van de aanwezige vrijwilligers – is men de afgelopen periode bezig om het verhaal van de Romeinse muur en de aanwezigheid van de Romeinen langs de Waal verder uit te werken en zichtbaar te maken op de locatie.

Interessante bijeenkomsten om in de gaten te houden

De maand november heeft nog meer interessante bijeenkomsten en trainingen in het vooruitzicht voor vrijwilligers en medewerkers die betrokken zijn bij het Romeinse erfgoedveld. We lichten er tot slot graag nog een paar uit:

• 5 & 12 november 2024 | Cursus – mediatour in 10 stappen
• 7 november 2024 | Romeinen: Regiobijeenkomst Liemers en Achterhoek
• 28 november 2024 | Limesdag
• 12 december 2024 | Gelderse Landdag

De deelnemers van de kennisdag van 24 oktober ontvangen binnenkort de presentaties van de bijeenkomst. Heb je vragen over de bijeenkomst? Dan kun je contact opnemen met Roel Kramer (r.kramer@erfgoedgelderland) of Marieke van Bommel (m.vanbommel@erfgoedgelderland.nl).