Een duik in lokaal historisch onderzoek
Afgelopen dinsdag 26 maart vond de jaarlijkse bijeenkomst plaats voor historische verenigingen: Het Juiste Loket, de zevende editie inmiddels alweer. Dit jaar stond de bijeenkomst in het teken van historisch onderzoek naar lokale geschiedenis. Circa 30 leden van historische verenigingen waren van de partij. ‘De dag was een extra stimulans om met mijn onderzoek te beginnen’, zo vertelt een van de deelnemers.
Verschillende sprekers gaven tips om een historisch onderzoek uit te voeren en noemden middelen, programma’s en websites die je hiervoor kunt gebruiken. De deelnemers vertelden over de uiteenlopende historische onderzoeken waar zij zelf mee bezig waren en wisselden onderling tips en ideeën uit. In deze terugblik lichten we enkele onderdelen uit.
Onderzoek naar historische verenigingen
Henriette Kosse startte de dag. Zij gaf een kort overzicht van de resultaten van een recent onderzoek naar de sociaal-maatschappelijke waarde van historische verenigingen. Gelderland telt namelijk een groot aantal historische verenigingen. Bijna elk dorp en elke stad heeft ze – en soms meer dan één. Er zijn grote verschillen onderling, maar allen hebben iets gemeen: zij zijn hoeders van het lokale erfgoed. Er liggen nog veel kansen voor deze verenigingen, zo bleek uit het onderzoek. Door meer samen te werken met andere organisaties, kunnen deze historische verenigingen hun bereik en betekenis nog verder uitbouwen. Wil je graag meer weten over dit onderzoek? Waar de kansen liggen en hoe je deze kansen kunt benutten? Dan kun je contact opnemen met Henriette Kosse.
Het doen van historisch onderzoek
Een deel van de (leden van deze) historische verenigingen houdt zich bezig met historisch onderzoek naar de lokale geschiedenis. Maar waarom is het doen van lokaal historisch onderzoek zo belangrijk? Een greep uit de reacties van het publiek in de zaal: het is enerzijds natuurlijk leuk en interessant, anderzijds geeft het ons een completer beeld van het verleden, waardoor we het heden nog beter kunnen begrijpen. Al deze lokale verhalen kunnen dienen als bouwstenen waarmee we een groter en overkoepelend verhaal kunnen vertellen. Dus het doen van lokaal historisch onderzoek is belangrijk, maar hoe doe je dat? Waar begin je? Welke overwegingen moet je in je achterhoofd houden bij het formuleren van een vraag? Met welke zoekmachines kun je literatuur vinden? Bijzonder hoogleraar Gelderse geschiedenis prof. dr. Dolly Verhoeven zette tijdens de bijeenkomst het onderzoeksproces uiteen van vraagstelling naar product.
Aan de slag: in de archieven en in gesprek
Ook tijdens de workshopronde kregen de deelnemers handvatten, tips en ideeën om een historisch onderzoek uit te voeren. De deelnemers gingen in twee groepen uiteen. Bij de eerste workshop vertelde Else Gootjes (EG) hoe je oral history (sprekende geschiedenis) kunt gebruiken als bron voor onderzoek. Interviews zijn namelijk ontzettend waardevol hierbij, je krijgt daardoor informatie over de lokale geschiedenis die je niet in de archieven vindt. Wil je graag meer informatie over het gebruik van oral history voor het doen van lokaal historisch onderzoek? Neem dan contact op met Else Gootjes. De tweede workshop richtte zich op handige (online) middelen en websites. Rosanne Rietveld (Gelders Archief) en Bertus Rietberg (Historische Vereniging Steenderen) verzorgden samen deze workshop. Rosanne vertelde wat je kunt vinden in het Gelders Archief en Bertus nam de deelnemers mee langs praktische online tools, waaronder archieven.nl, hisgis en kadasterarchiefviewer.
Archeologie zonder graven
Je hoeft niet altijd diep in de grond te graven om op een bijzondere archeologische vondst tegen het lijf te lopen. Veel historische verenigingen hebben een waardevolle archeologische collectie, soms verstopt in de omvangrijke archieven. Armin Klaucke van Erfgoed Gelderland moedigde de aanwezige historische verenigingen in de zaal aan om in de archieven te kijken naar eerder ongeregistreerde of ongepubliceerde archeologische vondsten. Heb je als historische vereniging een archeologische collectie en zou je graag meer informatie willen over hoe je de registratie ervan aan zou kunnen pakken? Neem dan contact met ons op via info@erfgoedgelderland.nl.
Een verslavend onderzoek
Tijdens een bijeenkomst over lokaal historisch onderzoek kan een onderwerp als genealogie niet ontbreken. Stamboomonderzoek is al eeuwenlang – op verschillende manieren – een populaire bezigheid. De afgelopen paar decennia zijn er grote ontwikkelingen op dit gebied. Nieuwe websites en programma’s maken veel meer mogelijk, ook om vanuit huis een dergelijk onderzoek te verrichten. Maar hoe gebruik je deze middelen? Stamboomonderzoeker Jan Middelkoop vertelde hierover in zijn presentatie. Maar let op, liet hij weten: ‘Het is zeer verslavend. Als je eenmaal bent begonnen met een genealogisch onderzoek, kun je nog maar moeilijk stoppen.’
De deelnemers ontvangen een verslag met bovengenoemde presentaties (inclusief handige linkjes naar websites). Heb je vragen over het doen van lokaal historisch onderzoek? Of als we ergens mee kunnen helpen? Neem gerust contact met ons op via info@erfgoedgelderland.nl.