Nieuw onderzoek van start naar oral history in de Gelderse erfgoedpraktijk

Erfgoed Gelderland ondersteunt haar leden bij het duurzaam beheren van collecties en het vertellen van verhalen over erfgoed. Door de ondertekening van het Verdrag van Faro is er meer aandacht voor oral history (gesproken getuigenissen uit de eerste hand). Echter, het bewaren en hergebruiken van oral history interviews vereist een speciale aanpak. Masterstudent Marloes Grandiek onderzoekt hoe Erfgoed Gelderland haar leden daarin kan ondersteunen.

Van expert naar erfgoedgemeenschap

Marloes Grandiek: “Deze stage is onderdeel van mijn Master Cultuurgeschiedenis en Erfgoed aan de Universiteit Utrecht. Mijn focus in deze master ligt op immaterieel erfgoed. Voor het vastleggen, bewaren en doorgeven van immaterieel erfgoed wordt steeds vaker naar een oral history methode gegrepen. Met oral history kun je de dragers zelf het verhaal van hun eigen erfgoed laten vertellen. Overheden en erfgoedinstellingen zijn in de afgelopen jaren de waarde van oral history meer gaan (h)erkennen, en zijn deze methode meer gaan promoten. Met de ondertekening door Nederland van het Verdrag van Faro begin 2024 wordt gewerkt aan een meer democratische erfgoedpraktijk en verschuift de focus van experts naar de erfgoedgemeenschappen.”

Vraag vanuit de leden

Het onderzoek van Marloes borduurt voort op de enquête die Erfgoed Gelderland eind 2023 hield onder haar leden. De enquête bracht in kaart hoe leden van Erfgoed Gelderland oral history materiaal bewaren en presenteren. Vrijwel alle respondenten erkenden het belang van oral history, maar een meerderheid gaf aan niet tevreden te zijn met de huidige bewaarmethoden. Er is vraag naar verbeteringen op het gebied van presenteren en hergebruiken van oral history interviews, met name voorlichting en betere opslagmethoden. De meeste respondenten willen nieuwe oral history interviews aan hun collecties toevoegen, onder andere ten behoeve van gedrukte- en webpublicaties, tentoonstellingen, onderzoek en sociale cohesie.

Onderzoeksvragen

Aan het einde van haar onderzoek hoopt Marloes een antwoord te formuleren op de vraag: welke meerwaarde heeft oral history voor leden van Erfgoed Gelderland en wat hebben zij nodig om dit bijzondere materiaal goed te kunnen bewaren en hergebruiken? Marloes: “De toegenomen interesse in oral history maakt een onderzoek naar bestaande oral history projecten zeer relevant. Hoe zetten verschillende soorten erfgoedinstellingen oral history in? Bij welke thema’s wordt er voor oral history gekozen en welke doelen willen ze hiermee bereiken? En waar zitten de mogelijkheden om de waarde en opbrengst van dergelijke oral history projecten in de toekomst nog groter te maken? Dit ga ik gedurende mijn stage onderzoeken. Onder de leden van Erfgoed Gelderland zijn al diverse oral history projecten opgezet, die ik als casussen voor mijn onderzoek kan gebruiken. Met dit onderzoek hoop ik inzichtelijk te maken hoe verschillende soorten organisaties met de oral history methode aan de slag zijn gegaan en welke lessen daaruit af te leiden zijn voor toekomstige projecten.”