“De vrouw als manager van het verzet” Oost Achterhoek

We werken samen met twee synagoges, lokale historici, historische verenigingen, erfgoedcentra en musea in de Achterhoek en in Duitsland en met het landelijk Platform Herinnering WO2. Verder voeren wij veel gesprekken met familieleden van vrouwen die hun mannetje stonden in WO2. Veel scholen aan beide kanten van de grens weten ons te vinden voor een educatieve dag.

PlaatsAchterhoek
Eigenaar Onderduikmuseum Aalten
Stemmen 10
website terug naar overzicht

De rol van moedige vrouwen in oorlogstijd is regionaal ( provinciaal en landelijk) nogal onderbelicht.
Met de kennis van nu kan gezegd worden dat kort na de oorlog er sprake was van een ‘heroïsch’ en ‘rooskleurig’ beeld van het verzet in Nederland. Een verzetsstrijder was vaak iemand van het gewapend verzet, vroegere soldaten die ondergronds doorgingen met hun werk. Dit beeld domineert de naoorlogse geschiedschrijving. De rol van mannen en vrouwen in de maatschappij was destijds verschillend van nu. Mannen waren hoofd van het gezin – hun echtgenotes waren niet handelingsbevoegd – en vormden het gezicht naar buiten.

Moedige vrouwen die jarenlang onderduikers verborgen hielden
Anno 2017 denken en schrijven wij anders over manieren van verzet. Ook gewone burgers en daarmee vrouwen, die op hun manier verzet boden, verdienen onze aandacht. Onderduikmuseum Aalten beschrijft de geschiedenis van gewone mensen in ongewone omstandigheden. In deze tijd realiseren wij ons hoe nuchter, vastberaden, moedig en zonder erover te praten deze vrouwen destijds waren. Velen leven niet meer en hebben hun verhalen meegenomen in het graf. Wij kennen nog zeker vier vrouwen die actief waren in het verzet en hun verhaal nu nog kunnen vertellen(uit Varsseveld, Aalten, Lichtenvoorde).

2018 Nationaal Jaar van het Verzet
Onderduikmuseum Aalten werkt aan een tentoonstelling die in Verzetsjaar 2018 te zien zal zijn vanaf juni. Het leven van met name Heleen Kuipers Rietberg (Winterswijk), de zusters Minnie en Gerrie Jolink (Varsseveld) en Dela Wikkerink-Eppink met haar drie oudste dochters Jo, Lien en Henny zal verteld worden. Ook het verhaal van twee weduwes, die joodse onderduikers tot de bevrijding verborgen hielden en ook van een boerin die haar man weggevoerd zag worden (hij kwam nooit terug) maar de onontdekte joodse onderduikers mochten blijven. Verder verhalen van veel vrouwen die zonder dat dit goed zichtbaar was voor anderen of zonder dat zij er een woord over spraken hun werk deden onder moeilijke omstandigheden. Ook hun jonge kinderen konden hun mond houden.
Van deze vrouwen werd niet verwacht dat zij actief waren en daarom is hun verhaal des te fascinerender. Voor alle vrouwen gold als drijfveer, dat zij hulp wilden bieden aan mensen in nood. Zij kunnen niet anders want als zijzelf in een dergelijke situatie zouden belanden, dan zouden zij ook geholpen willen worden.
Vader of broer kregen meestal in de volksmond of met onderscheiding de erkenning, en dochter of zus niet (hoewel er ook andere voorbeelden zijn).
(Foto Dela Wikkerink-Eppink met joods vondelingetje “Willem Herfstink”)