Docenten aan het woord over Burgerschap en Vrijheid

Robin en Peter van ROC Nijmegen

Wie zijn jullie en waar geven jullie les?
‘Wij zijn Robin Velner en Peter van Eldonk van het ROC Nijmegen. Robin werkt bij team Handhaving en Beveiliging op locatie Marterstraat en Peter is werkzaam bij team TEIS en Hout & Meubel op het Technovium. We geven beide met veel plezier en enthousiasme les aan onze BOL en BBL  studenten van niveau 2 en 3.’

Waarom nemen jullie deel aan de pilot leerlijn Burgerschap en Vrijheid?
‘Enkele maanden geleden zijn wij benaderd door Marc van Berkel, projectleider mbo-project Vrijheid om namens het ROC mee te doen met het project waarbij verschillende instanties, HAN, mbo onderwijs en regionale musea samenwerken aan een nieuw te ontwikkelen lesmodule over het thema vrijheid. Het thema vrijheid is een terugkerend en actueel onderwerp bij het vak burgerschap in het onderwijs. De mogelijkheid om dit thema vanuit een breder perspectief te zien in de samenwerking met regionale musea was een interessante manier om het onderwijs te koppelen aan een cultureel bezoek met onze studenten aan een museum. Daarnaast hebben onze studenten in deze tijd met allerlei vormen van vrijheid of een gebrek aan vrijheid te maken. Hierbij denkend aan o.a. de vrijheid wat je kan doen en wie ik wil zijn, Corona regels, stage discriminatie, onze NT2 studenten, en natuurlijk willen we ieder jaar stilstaan bij de herdenking 4 en 5 mei.’

Wat willen jullie graag meegeven aan de studenten over het thema vrijheid?
‘Wij vinden het belangrijk om met de studenten in gesprek te zijn over het thema vrijheid in al zijn facetten. Zij zijn onze toekomst en daarom vinden wij het belangrijk om met hen in gesprek te zijn en te blijven dat vrijheid geen vanzelfsprekendheid is, zowel in het verleden als in het heden. Verhalen van het verleden moeten blijven leven en doorverteld worden en wij vinden dat hierin een belangrijke rol binnen het onderwijs ligt.’

Wat betekent vrijheid voor jullie?
‘Vrijheid betekent voor ons dat je als individu of als groep de mogelijkheid hebt om je eigen keuzes te maken. Dat je kan gaan en staan waar, wanneer en met wie ik dat zou willen. Vrijheid is dat je gewoon jezelf kan zijn in alle omstandigheden. Helaas geldt dit anno 2021/2022 nog steeds niet voor iedereen en wij als docenten vinden het belangrijk om hierover het gesprek aan te gaan met onze studenten dat ze mogen zijn wie ze zijn.’

Marit Nijman van het Graafschapcollege

Wie ben je en waar geef je les?
‘Mijn naam is Marit Nijman en ben werkzaam op het Graafschap College te Doetinchem. Ik verzorg lessen burgerschap bij de opleiding horeca (kok, gastheer/vrouw en manager-ondernemers) en de opleiding Brood en banket.’ 

Waarom neem je deel aan de pilot leerlijn Burgerschap en Vrijheid?
‘De reden dat ik deelneem aan de pilot Burgerschap en Vrijheid, is dat ik het idee heb dat steeds meer mensen hun eigen invulling geven aan de term vrijheid, zonder te beseffen dat vrijheidsrechten ook verantwoordlijkheden met zich meebrengen. Dus, wel de lusten, niet de lasten.  Deze ontwikkeling gaat redelijk gelijk op met de individualisering van onze maatschappij, maar heeft een extra boost gekregen door social media. Daar wordt stelling genomen: wij tegen zij, alles in uitersten. Voor enige nuance is (vaak) geen ruimte meer, geen gesprek meer mogelijk. Om de term vrijheid, en de bijbehorende verantwoordelijkheden, bespreekbaar te maken is het fijn om een leerlijn te kunnen volgen waarin voorbeelden uit het verleden vertaald worden naar het heden.’ 

Wat wil je graag meegeven aan de studenten over het thema vrijheid? 
‘Dat rechten ook verantwoordelijkheden met zich meebrengen en dat vrijheid iets van iedereen is, niet alleen voor de hardste schreeuwers. Dat we als maatschappij beter af zijn als we de verbinding zoeken en niet gaan polariseren (wat heel erg op social media gebeurt). Respect kan en mag hier nooit in ontbreken. Respect is geen woord, maar een houding.’ 

Wat betekent vrijheid voor jou? 
‘Vrijheid betekent voor mij dat ik mijn eigen keuzes kan maken en kan zijn die ik werkelijk ben, daar ook trots op kan zijn. Ik heb zelf niet altijd de vrijheid gehad om mijn eigen keuzes te maken. Dat ik medeverantwoordelijk ben voor de vrijheid van anderen en dat mijn keuzes anderen niet mogen benadelen. Ik ben me zeker bewust dat vrijheid voor de samenleving als geheel net zo belangrijk is als vrijheid voor mij als individu.’ 

Bart Martens van de HAN

Wie ben je en waar geef je les?
‘Mijn naam is Bart Martens. Ik ben derdejaarsstudent docent geschiedenis aan de HAN en ik loop stage voor het vak burgerschap aan het ROC Nijmegen. Nu geef ik voornamelijk les aan eerstejaars timmermannen (en bouwvakkers).’  

Waarom neem je deel aan de pilot leerlijn Burgerschap en Vrijheid?
‘Mijn werkplekbegeleider is gevraagd om deel te nemen en hij stelde voor dat ik ook betrokken zou worden. Ik wilde hier graag aan mee doen omdat deze pilot gezien kan worden als een overkoepeling van de vakken burgerschap en geschiedenis. Zelf ben ik geïnteresseerd in dit raakvlak en dit pas ik regelmatig toe in de lessen die ik geef.’  

Wat wil je graag meegeven aan de studenten over het thema vrijheid?
‘Ik wil hen kennis laten maken met een wereld die eigenlijk erg dicht bij is, maar mijlen ver buiten de comfortzone van de studenten. Vooroordelen en aannames kunnen rechtgetrokken worden en de visie van studenten met betrekking tot een onderwerp als vrijheid kunnen aangescherpt worden.’  

Wat betekent vrijheid voor jou? 
‘Mijn ervaring met vrijheid is een constante, op een aantal incidentele en verwaarloosbare momenten na. Ik denk dat men enkel een wijze uitspraak over vrijheid kan doen, als ervaren wordt wat het is om geen vrijheid te hebben. Vrijheid betekent voor mij een goede verhouding tussen sociale vangnetten en keuze- en bewegingsvrijheden.’