Eindrapport Gelderse Erfgoedmonitor 2020

Afgelopen jaar heeft Erfgoed Gelderland de stand van zaken in de Gelderse erfgoedsector in beeld laten brengen met de Gelderse Erfgoedmonitor, peiljaar 2020. Per deelsector in het erfgoedveld is aandacht besteed aan de bezoeken, baten, lasten, collectie en ondernomen activiteiten. De resultaten van de Erfgoedmonitor zijn nu bekend en kunt u hier teruglezen.

In navolging van de Gelderse Erfgoedmonitor in 2019 wilde Erfgoed Gelderland ook de erfgoedsector in het jaar 2020 (het tweede corona-jaar) in kaart brengen. Afgelopen najaar van 2021 vroegen we daarom aan de leden van coöperatie Erfgoed Gelderland om de Gelderse Erfgoedmonitor in te vullen over het jaar 2020. De Erfgoedmonitor werd opnieuw verzorgd door ZKA Leisure consultants.

Gelderse erfgoedsector

Net zoals de vorige editie in 2019 bracht de Erfgoedmonitor in kaart hoeveel medewerkers en vrijwilligers in dienst waren binnen de organisaties en hoeveel bezoekers erfgoedinstellingen (met een publieksfunctie) in 2020 ontvingen. De Erfgoedmonitor maakte bovendien een overzicht van inkomsten en kosten bij de verschillende instellingen en keek naar de hoeveelheid (en type) activiteiten die in 2020 zijn georganiseerd.

De Erfgoedmonitor keek daarbij naar regionale verschillen. De resultaten zijn geanalyseerd en samengevat per deelsector. De deelsectoren:

• Musea
• Lokale geschiedenis en beleving,
• Archieven, bibliotheken en/of collectiebeheer
• Monumenten landgoederen en/of natuur
• Cultuur- en erfgoedcentrum

Erfgoedinstellingen in de coronapandemie

In 2020 heeft de erfgoedsector sterk geleden onder de coronacrisis. Veel instellingen werden geconfronteerd met periodes van verplichte sluitingen en minder bezoekers. Alles tezamen is het totale aantal fysieke bezoeken aan erfgoedinstellingen in 2020 afgenomen. In 2019 trokken de instellingen gezamenlijk nog zo’n 5 miljoen bezoeken, in 2020 waren dat er 3,7 miljoen. Dat is zo’n 26% lager dan in 2019. De musea werden het hardst geraakt, met een afname van 50% van het aantal bezoeken. Met name instellingen die een sterke bezoekfunctie hebben, maakte gebruik van de beschikbare noodsteunmaatregelen.

Ook was voor een deel van de instellingen de gevolgen van de pandemie voor het vrijwilligersbestand merkbaar. En ongeveer een kwart van de musea die deelnamen aan de Erfgoedmonitor, sloot het financieel jaar af met een tekort.

Online activiteiten

Veel erfgoedorganisaties voegden op andere manieren waarde toe aan de samenleving, onder meer in de vorm van online activiteiten. Veel instellingen willen deze online activiteiten ook graag verder voortzetten. Deze sterke online profilering zijn ook terug te zien in toename van website bezoekers en socialmediavolgers.