Datum17-07-2025
Hoe gastvrij is jouw museum?
Categorieen Nieuws, Scholingsaanbod
De manier waarop iemand wordt ontvangen en wordt begeleid tijdens een museumbezoek, laat een belangrijke indruk achter. Hoe maak je als vrijwilliger of medewerker van een museum een leuke en interessante ervaring voor jouw bezoeker waarbij je verhaal, communicatie en de ontvangst elkaar versterken? Kortom: hoe gastvrij is jouw museum? Gastvrijheid is een belangrijk thema binnen de erfgoedsector. Vanuit Erfgoed Gelderland bieden we op dit onderwerp een incompany training aan.
Wat is gastvrijheid? Welke aspecten en (im)materiele zaken beïnvloeden gastvrijheid? En welke rol speel je als gastheer/gastvrouw zelf? Dit zijn enkele vragen die naar voren komen in de incompany training ‘Gastvrijheid’, gegeven door collega’s Else Gootjes en Henriette Ruinen. Else en Henriette zijn de afgelopen periode al bij verschillende musea op bezoek geweest om daar met de vrijwilligers aan de slag te gaan met het thema gastvrijheid. Henriette en Else: ‘Gedurende die trainingen inventariseren we ook bij de erfgoedorganisaties wat zij belangrijk vinden als het gaat om gastvrijheid. Daar kwamen enkele belangrijke kenmerken naar voren waaronder vriendelijkheid, een open houding, geduld, enthousiasme en respect. Al deze elementen bij elkaar maken tot een gastvrij museum.’
Naast het – wisselend – cursusaanbod, biedt Erfgoed Gelderland op aanvraag incompany trainingen aan bij erfgoedorganisaties, waaronder op het gebied van gastvrijheid. Heb je interesse in een incompany training voor de vrijwilligers en medewerkers van jouw erfgoedorganisatie? Je kunt contact met ons opnemen voor een aanvraag via info@erfgoedgelderland.nl. Kijk ook voor meer informatie en andere trainingen bij ons scholingsaanbod.
Met een checklist door jouw museum
Tijdens de training gastvrijheid gaan de medewerkers en vrijwilligers van het museum ook zelf aan de slag met praktische opdrachten. Zo wandelen ze met een checklist door hun eigen museum met de opdracht te kijken met de blik van de bezoeker. Waar zie je verbeterpunten? Let wel, je hoeft niet alle potentiële problemen op te lossen om een gastvrij museum te zijn – daar zijn immers niet altijd de (financiële) middelen voor – maar het is wel fijn dat je als medewerker weet waar een bezoeker (letterlijk en figuurlijk) tegenaan zou kunnen lopen. Dan kun je je daarop voorbereiden.
Situatieschetsen
Henriette Ruinen vertelt over een ander onderdeel van de training: ‘We werken op zo’n dag ook met situatieschetsen. We behandelen zes verschillende situaties die je als medewerker in een museum tegen kan komen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een persoon die op de grond valt of een bezoeker die erg ontevreden is. Hoe reageer je in zo’n geval? Die situaties spelen we uit. Dat geeft inzicht in hoe je op verschillende manieren op een probleem kan reageren. Het brengt vaak ook bepaalde ongeschreven regels naar boven, die in een organisatie wel verwacht worden van een medewerker, maar eerder nooit zijn uitgesproken. Tot slot creëren de situatieschetsen ook een zekere luchtigheid en gezelligheid: het is leuk om op deze manier met medewerkers en vrijwilligers van musea samen te werken en van elkaar te leren.’
De reacties van eerdere organisaties die de incompany trainingen hebben voltooid, zijn positief. Een greep uit de reacties: ‘We hebben de training als zeer waardevol ervaren. Heel fijn hoe je subtiel allerlei ergernissen, situaties en andere opvallende zaken van ons verwerkt hebt in de training. We kunnen hier echt mee verder. Ik merk nu al dat de vrijwilligers automatisch een gesprek starten met ‘Bent u hier al vaker geweest?’ [….] ‘Geen “bemoederen” maar ruimte om zelf na te denken over hoe zaken in het museum op te lossen.’
Zelf aan de slag: 3 tips
Wil je aan de slag gaan met het thema gastvrijheid op jouw erfgoedlocatie? Dan willen we je alvast drie zaken meegeven.
- Zorg ervoor dat je goed op de hoogte bent van jouw doelgroep. Verdiep je in de wensen en behoeften van de mensen die jouw museum bezoeken.
- Loop door je eigen museum. Probeer even geen vrijwilliger of medewerker te zijn. Je bent bezoeker en je bent hier voor de eerste keer. Wat zie je en wat valt je op? Kijk naar het museum met de blik van de bezoeker?
- Praat met je collega’s over de regels die je als organisatie hebt wat betreft gastvrijheid: welke waarde hang jij aan dit begrip? Hoe zou je het definiëren? Hoe zorg jij voor een gastvrije ontvangst? En hoe doen jouw collega’s dat? Leer van elkaar en zorg er ook voor dat eventuele ongeschreven regels expliciet worden uitgesproken.
Tot slot wil Henriette nog een andere tip meegeven, die ze recentelijk op een van de trainingslocaties had opgevangen. ‘Het motto van de vrijwilligers van dat museum was: zorg ervoor dat je zelf plezier hebt. Doe de dingen die je leuk vindt en waar je goed in bent, geef aan als je iets minder leuk vindt en kijk eventueel of je deze taken bij iemand anders kunt beleggen. Als je namelijk zelf gelukkig bent op jouw plek in het museum, dan beïnvloedt dat ook de manier waarop je daar staat: zo zorg je voor een fijn en gastvrij onthaal van jouw bezoekers.’