Terugblik: Studiemiddag over slavernijverleden en koloniaal verleden in Gelderland

Terugblik: Studiemiddag over slavernijverleden en koloniaal verleden in Gelderland

Door: Daan van Alphen en Koen Derksen, Masterstudenten Geschiedenis van de Radboud Universiteit

Op donderdagmiddag 27 juni 2019 vond in Reünie- en Congrescentrum Kumpulan op Landgoed Bronbeek een studiemiddag plaats over slavernijverleden en koloniaal verleden in Gelderland. Middels een gevarieerd programma van lezingen, workshops en een performance werden de ongeveer vijftig aanwezigen geïnformeerd en geïnspireerd over het onderzoek naar Gelderse sporen van het slavernijverleden en  het koloniale verleden.

De middag werd geopend met een performance van Farida Nabibaks. De uitvoering was een dans, waarin ze de emotionele band met en de geschiedenis van haar voorouders, die tot slaafgemaakten waren, uitbeeldde. Vervolgens gaf onafhankelijk onderzoeker Ineke Mok een lezing over het historisch onderzoek naar sporen van slavernijverleden en koloniaal verleden in het algemeen, en specifiek naar materiële en immateriële overblijfselen in Gelderland. Het eerste deel van de middag werd afgesloten met een aantal gedichten, voorgedragen door Carola Eijsenring. Hierin werd de bewogen zoektocht van de mens naar zijn eigen  afkomst en identiteit op een mooie manier verwoord.

Het tweede deel van de studiemiddag stond in het teken van workshops. De aanwezigen konden kiezen uit drie verschillende workshops verdeeld over twee ronden. Hans van den Akker (conservator van Museum Bronbeek) verzorgde een rondleiding langs de monumenten van Landgoed Bronbeek. Het museum heeft monumenten uit verschillende tijdsperiodes op het terrein tentoongesteld, die tezamen een behoorlijk deel van de Nederlandse koloniale geschiedenis beslaan. Tijdens de rondleiding was er ruimte voor discussie over het verbreden van het perspectief op de gebeurtenissen die met deze monumenten herdacht worden.

De tweede workshop was een interactieve presentatie verzorgd door erfgoedprofessional Dyonna Benett. De impact en rol van taal, terminologie en presentatie omtrent slavernij in de museumwereld stond centraal. Vervolgens ging ze met haar gasten in gesprek over het thema en dat leidde tot een aantal interessante en verhelderende discussies.

De laatste workshop werd verzorgd door studenten Geschiedenis van de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij presenteerden de resultaten van hun genealogisch onderzoek naar de voorouders van drie Gelderse nazaten van tot slaaf gemaakten: Joyce van Steenfeldt, Farida Nabibaks en Barbara Esseboom. Het was een boeiende inkijk in het onderzoeksproces, de mogelijkheden en moeilijkheden van historisch onderzoek naar de levensverhalen van deze mensen, en de inzet en betekenis van historici ten behoeve van particuliere en maatschappelijke vraagstukken.

Het derde en laatste deel van de studiemiddag werd aangevangen met de presentatie van de Gids Slavernijverleden Nederland/ The Netherlands Slavery Heritage Guide door Dineke Stam. Zij schreef dit boek samen met Dienke Hondius, Nancy Jouwe en Jennifer Tosh. Vervolgens stond een rondetafelgesprek ingepland, maar door een ietwat verlate start van het programma en de bevlogen bijdragen van de sprekers, voordragers en het enthousiast participerende publiek, was de tijd voorbij gevlogen. Een gelegenheid tot het stellen van vragen vormde daarom de afsluiting van het officiële programma en een zeer geslaagde middag. Na afloop werden de gesprekken voortgezet onder het genot van een hapje en een drankje aan de bar.

Foto’s: Dineke Stam, Cultuur en Co