Serie schadefactoren – Deel 1

Binnen het vakgebied beheer en behoud kennen we tien schadefactoren: fysieke krachten, diefstal en vandalisme, brand, water, ongedierte en schimmels, verontreiniging, licht en straling, verkeerde temperatuur, verkeerde luchtvochtigheid en informatieverlies. Alle risico’s op schade in de erfgoedsector zijn onder deze tien schadefactoren te verdelen. Preventieve conservering is erop gericht om deze schadefactoren te voorkomen. In een serie behandelen we telkens een van deze schadefactoren.

Deel 1: Preventieve conservering

Door: Jurian van Aerssen

Preventieve conservering is erop gericht om bovengenoemde schadefactoren te voorkomen. Het begrip is opgekomen in de jaren ’90. In deze periode werden veel nieuwe museumhallen en archieven gebouwd, die voldoen aan de hoogste eisen op basis van beheer en behoud. Denk hierbij aan klimaatsystemen, lichtinstallaties en speciale opslagruimtes. Dit allemaal om de risico’s die gepaard gaan met de schadefactoren te reduceren. Deze risico’s zullen nooit helemaal verdwijnen, maar door preventieve maatregelen te nemen verleng je wel de levensduur van de objecten. Preventief conserveren zijn dus alle maatregelen om toekomstig verval te voorkomen en te beperken. Zowel kleine als grote organisaties kunnen profiteren van deze manier van conserveren. Vaak kan er al met kleine ingrepen een groot verschil gemaakt worden in het reduceren van risico’s binnen een collectie.

Andere maatregelen tegen schade zijn: actief conserveren en restaureren. Actief conserveren is een behandeling op het object uitvoeren om deze te stabiliseren en verder verval te voorkomen. Restaureren is de behandeling aan het object om het naar representeerbaar of oorspronkelijke staat terug te brengen.

Wat doen wij?

Erfgoed Gelderland geeft cursussen Beheer en Behoud waarin o.a. de tien schadefactoren worden behandeld. De cursus is bedoeld voor iedereen die een professionele bijdrage wil leveren aan het cultureel erfgoed op basis van beheer en behoud. Denk aan medewerkers van musea, landgoederen en kastelen, archieven, bibliotheken, beheerders van gemeente- en bedrijfscollecties, maar ook particuliere verzamelaars en kunstliefhebbers.